بواسیر خونی یکی از مشکلات شایع ناحیه مقعد است که می‌تواند باعث نگرانی و ناراحتی قابل توجهی در افراد شود. مشاهده خون هنگام اجابت مزاج، هرچند ممکن است در ابتدا ترسناک به نظر برسد، اما یک علامت مهم است که نباید نادیده گرفته شود. شناخت صحیح علائم، خطرات احتمالی و درمان بواسیر، به ویژه بواسیر خونی، برای مدیریت مؤثر این عارضه ضروری است.
در این مقاله، به بررسی جامع این موضوع می‌پردازیم و راهکارهای درمانی مختلف، از جمله روش‌های خانگی و نوین پزشکی را معرفی خواهیم کرد. برای دریافت مشاوره تخصصی و بهره‌مندی از به‌روزترین شیوه‌های درمانی، کلینیک پارادایس آماده ارائه خدمات به شما مراجعه‌کنندگان گرامی می‌باشد. با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی در خصوص این عارضه و نحوه مقابله با آن به دست آورید.
بواسیر خونی چیست؟
بواسیر خونی که به آن هموروئید خونریزی دهنده نیز گفته می‌شود، در پاسخ به این سوال که بواسیر چیست باید گفت که در حالت کلی به تورم و التهاب عروق خونی در ناحیه مقعد و قسمت پایینی راست روده اطلاق می‌گردد که این بیماری نوعی از آن است و با خونریزی همراه می‌شود. این عارضه معمولاً به دلیل فشار بیش از حد بر این عروق ایجاد می‌شود که می‌تواند ناشی از عواملی مانند یبوست یا اسهال مزمن، زور زدن هنگام اجابت مزاج، نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت، بارداری و چاقی باشد.
خونریزی معمولاً به صورت خون روشن روی دستمال توالت یا سطح مدفوع مشاهده می‌شود و ممکن است با علائمی نظیر درد، خارش، سوزش، تورم و احساس وجود توده در ناحیه مقعد همراه باشد. این عارضه می‌تواند از انواع داخلی یا خارجی هموروئید ناشی شود و در صورت شدت یا تداوم خونریزی، نیاز به بررسی و درمان پزشکی دارد، زیرا از دست دادن خون قابل توجه می‌تواند منجر به کم خونی و سایر مشکلات شود.
آیا بواسیر خونی خطرناک است؟
بواسیر خونی به خودی خود معمولاً یک وضعیت اورژانسی یا بسیار خطرناک محسوب نمی‌شود، اما در برخی شرایط می‌تواند نگران‌کننده باشد و نیاز به توجه پزشکی دارد. از دست دادن خون قابل توجه و مزمن ناشی از این عارضه می‌تواند منجر به کم‌خونی (آنمی)، ضعف و بی‌حالی در فرد شود که این وضعیت نیازمند درمان است.
علاوه بر این، اگر خونریزی شدید، مداوم یا همراه با درد شدید، تغییر در عادات روده، کاهش وزن بی‌دلیل یا تب باشد، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر مانند شقاق، فیستول یا حتی در موارد نادر، بیماریهای التهابی روده یا سرطان کولورکتال باشد. بنابراین، هرگونه خونریزی از ناحیه مقعد، به خصوص اگر شدید یا پایدار باشد، باید توسط پزشک بررسی شود تا علت دقیق آن مشخص و درمان مناسب آغاز گردد و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
علائم بواسیر خونی
علائم اصلی بواسیر خونی شامل مشاهده خون روشن روی دستمال توالت پس از اجابت مزاج یا روی سطح مدفوع است. این خونریزی ممکن است بدون درد باشد، اما اغلب با یک یا چند مورد از علائم دیگر همراه است. این علائم می‌توانند شامل درد و ناراحتی در ناحیه مقعد، به خصوص هنگام نشستن یا حین و پس از دفع مدفوع، خارش و سوزش، تورم و التهاب در اطراف مقعد و احساس وجود یک توده یا برآمدگی باشند. همچنین، برخی افراد ممکن است حس کنند که پس از اجابت مزاج، روده به طور کامل تخلیه نشده است یا ترشحات مخاطی مشاهده کنند. شدت و نوع این علائم می‌تواند بسته به اندازه و محل بواسیر (داخلی یا خارجی) متفاوت باشد.
| علامت | توضیح |
| خونریزی مقعدی | مشاهده خون روشن روی دستمال توالت یا روی سطح مدفوع |
| درد و ناراحتی مقعد | به خصوص هنگام نشستن یا حین و پس از دفع مدفوع |
| خارش و سوزش | در ناحیه مقعد |
| تورم و التهاب | در اطراف مقعد |
| احساس توده یا برآمدگی | در ناحیه مقعد |
| احساس دفع ناکامل | حس اینکه روده پس از اجابت مزاج به طور کامل تخلیه نشده است |
| ترشحات مخاطی | مشاهده ترشحات لزج از ناحیه مقعد |
فواید خونریزی بواسیر
بر خلاف تصور برخی افراد، خونریزی بواسیر به خودی خود هیچ فایده پزشکی مستقیمی برای بدن ندارد و در واقع نشانه‌ای از آسیب یا التهاب در عروق ناحیه مقعد است. با این حال، این خونریزی می‌تواند به عنوان یک علامت هشدار دهنده عمل کرده و فرد را متوجه وجود مشکلی در سیستم گوارشی یا ناحیه مقعدی خود سازد.
مشاهده خون می‌تواند فرد را ترغیب کند تا برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کند و همچنین به اهمیت اصلاح سبک زندگی، مانند بهبود عادات غذایی و افزایش فعالیت بدنی برای پیشگیری یا کنترل بواسیر پی ببرد. در برخی دیدگاه‌های طب سنتی، به خروج مواد زائد از طریق خونریزی بواسیر اشاره شده است، اما این دیدگاه مبنای علمی اثبات شده‌ای ندارد و خونریزی بیش از حد می‌تواند منجر به کم‌خونی و سایر عوارض شود که نیازمند درمان جدی است.
نکات مهم که باید بدانید:
- عملکرد به عنوان علامت هشدار: خونریزی، فرد را متوجه وجود مشکلی در ناحیه مقعد یا سیستم گوارشی می‌کند.
- ترغیب به مراجعه به پزشک: مشاهده خون می‌تواند دلیلی برای جستجوی مراقبت‌های پزشکی، تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب باشد.
- تشویق به اصلاح سبک زندگی: این تجربه می‌تواند فرد را به سمت اتخاذ عادات سالم‌تر مانند بهبود رژیم غذایی (افزایش فیبر)، نوشیدن مایعات کافی و افزایش فعالیت بدنی سوق دهد که در پیشگیری و کنترل بواسیر مؤثر هستند.
روش های درمان بواسیر خونی
درمان بواسیر خونی بسته به شدت علائم و وضعیت بیماری متفاوت است و تصمیم‌گیری در خصوص بهترین رویکرد درمانی باید تحت نظر دکتر بواسیر صورت گیرد. در موارد خفیف، تغییرات در سبک زندگی و درمان‌های خانگی مانند افزایش مصرف فیبر و مایعات، حمام سیتز و استفاده از پمادهای موضعی می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.
اما اگر خونریزی ادامه یابد یا شدیدتر شود و علائم با روش‌های خانگی بهبود نیابند، پزشک ممکن است داروهای قوی‌تر تجویز کند یا روش‌های کم‌تهاجمی نظیر رابربند لیگاسیون، اسکلروتراپی یا انعقاد را پیشنهاد دهد. در نهایت، در شرایط پیشرفته و بواسیرهای خونی شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، اقدامات جراحی، از جمله جراحی لیزر بواسیر که به دلیل مزایای کمتر تهاجمی بودن مورد توجه است، ممکن است برای برداشتن بافت هموروئیدی درگیر ضروری باشد. مراجعه به موقع به دکتر بواسیر برای تشخیص دقیق علت خونریزی و تعیین مناسب‌ترین برنامه درمانی برای جلوگیری از عوارض احتمالی بسیار اهمیت دارد.
درمان بواسیر خونی در خانه
برای مدیریت و تسکین علائم بواسیر خونی در خانه، چندین روش وجود دارد که می‌توانند به کاهش درد، التهاب و خونریزی کمک کنند. اولین گام، تمرکز بر نرم نگه داشتن مدفوع برای جلوگیری از فشار هنگام اجابت مزاج است که با افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی (میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل) و نوشیدن مقادیر کافی آب و مایعات امکان‌پذیر است.
حمام سیتز یا نشستن در وان آب گرم برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و چند بار در روز می‌تواند به تسکین درد و اسپاسم عضلات مقعد کمک کند. استفاده از کمپرس سرد یا کیسه یخ پیچیده شده در پارچه برای کاهش تورم و بی‌حسی موقت ناحیه نیز موثر است. علاوه بر این، استفاده از پمادها و کرم‌های بدون نسخه حاوی هیدروکورتیزون یا لیدوکائین می‌تواند به کاهش خارش، سوزش و درد کمک کند. همچنین، رعایت بهداشت ناحیه مقعد و استفاده از دستمال‌های مرطوب به جای دستمال توالت خشک می‌تواند تحریک را به حداقل برساند. با این حال، در صورت عدم بهبود علائم یا شدیدتر شدن خونریزی، مراجعه به پزشک ضروری است.
برای مدیریت و تسکین علائم این بیماری در خانه، چندین روش وجود دارد که می‌توانند به کاهش درد، التهاب و خونریزی کمک کنند:
- نرم نگه داشتن مدفوع: با افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی (میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل) و نوشیدن مقادیر کافی آب و مایعات، از یبوست و فشار هنگام اجابت مزاج جلوگیری کنید.
- حمام سیتز: روزانه چند بار و هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در وان یا لگن آب گرم بنشینید تا به تسکین درد و اسپاسم عضلات مقعد کمک کند.
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد یا کیسه یخ پیچیده شده در پارچه روی ناحیه می‌تواند تورم را کاهش داده و بی‌حسی موقت ایجاد کند.
- داروهای موضعی بدون نسخه: استفاده از پمادها و کرم‌های حاوی هیدروکورتیزون (برای کاهش التهاب) یا لیدوکائین (برای تسکین درد) می‌تواند مفید باشد.
- رعایت بهداشت: ناحیه مقعد را تمیز نگه دارید و از دستمال‌های مرطوب و نرم به جای دستمال توالت خشک استفاده کنید تا تحریک را به حداقل برسانید.
جراحی لیزر بواسیر خونی
جراحی لیزر یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی برای درمان بواسیر خونی، به ویژه در مواردی که به درمان‌های کمتر تهاجمی پاسخ نمی‌دهند، محسوب می‌شود. در این روش، با استفاده از انرژی لیزر، بافت هموروئیدی متورم و آسیب‌دیده برداشته شده یا کوچک می‌شود و عروق خونی تغذیه‌کننده آن مسدود می‌گردند که این امر به کنترل و قطع خونریزی کمک شایانی می‌کند.
مزیت اصلی جراحی لیزر نسبت به روش‌های جراحی سنتی، درد کمتر حین و پس از عمل، خونریزی ناچیز، عدم نیاز به بخیه در اغلب موارد، کاهش خطر عفونت و عوارض جانبی، و دوره نقاهت کوتاه‌تر است؛ به طوری که بیماران معمولاً می‌توانند طی چند روز تا دو هفته فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرند. این روش اغلب به صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان ندارد، که آن را به گزینه‌ای جذاب برای بسیاری از بیماران تبدیل کرده است.
براساس اطلاعات مجله پزشکی medicahospitals
در این روش، یک فیبر لیزر به صورت استراتژیک در مرکز هر بواسیر قرار داده می‌شود و تابش لیزر فعال می‌گردد. این انرژی لیزر باعث می‌شود که بواسیرها به تدریج به اندازه طبیعی خود بازگردند. همچنین، این فرآیند با قطع جریان خون به عروق متورم بواسیری، به کاهش خونریزی کمک می‌کند؛ به طوری که طی چند روز پس از انجام LHP، خونریزی ناشی از بواسیر به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این مکانیسم عمل لیزر، آن را به گزینه‌ای مؤثر برای مدیریت و درمان بواسیر خونی تبدیل کرده است.
بهترین دارو برای بواسیر خونی
برای درمان بواسیر خونی، داروهای مختلفی با اهداف گوناگون تسکین علائم و بهبود وضعیت بیماری تجویز می‌شوند. این داروها شامل انواع پمادها، کرم‌ها، شیاف‌ها و داروهای خوراکی هستند. داروهای موضعی که حاوی ترکیباتی مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب، لیدوکائین برای بی‌حسی موضعی و تسکین درد، یا فندق افسونگر برای کاهش تورم و خارش هستند، به طور مستقیم در ناحیه مقعد استفاده می‌شوند.
همچنین، داروهای خوراکی مانند مسکن‌ها برای کنترل درد و داروهایی مانند دافلون (حاوی دیوسمین و هسپریدین) که به تقویت دیواره عروق و کاهش خونریزی کمک می‌کنند، ممکن است توسط پزشک تجویز شوند. انتخاب “بهترین” دارو به شدت خونریزی، علائم دیگر مانند درد و خارش، وضعیت کلی سلامت بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. بنابراین، توصیه می‌شود قبل از مصرف هرگونه دارو، با پزشک مشورت شود تا مناسب‌ترین و مؤثرترین گزینه درمانی برای شرایط خاص شما تعیین گردد.
پماد جلوگیری از خونریزی بواسیر
بند آوردن خون بواسیر
برای بند آوردن خونریزی بواسیر، راهکارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانند به کنترل و توقف آن کمک کنند. در ابتدا، اقدامات خانگی مانند استفاده از کمپرس سرد یا کیسه یخ در ناحیه مقعد می‌تواند با انقباض عروق خونی کوچک، به کاهش سریع خونریزی کمک کند. نشستن در حمام سیتز (آب گرم) نیز با بهبود جریان خون و تسکین التهاب، می‌تواند در کنترل خونریزی‌های خفیف مؤثر باشد. استفاده از پمادها، کرم‌ها یا شیاف‌های بدون نسخه مخصوص بواسیر که حاوی مواد قابض، ضد التهاب یا محافظ هستند،
می‌تواند به کاهش تورم و محافظت از بافت آسیب‌دیده کمک کرده و در نتیجه خونریزی را کم کند. اهمیت اصلاح سبک زندگی، به خصوص پیشگیری از یبوست با مصرف فیبر کافی و مایعات فراوان، برای جلوگیری از فشار وارده بر بواسیر در حین اجابت مزاج و عود مجدد خونریزی بسیار حیاتی است. در صورتی که خونریزی شدید، مداوم یا همراه با درد قابل توجه باشد، مراجعه فوری به پزشک برای بررسی دقیق و انجام اقدامات درمانی لازم، از جمله روش‌های سرپایی یا جراحی، برای بند آوردن خون و درمان قطعی بواسیر ضروری است.
جمع بندی نهایی
در نهایت، بواسیر خونی یک عارضه شایع است که با خونریزی از ناحیه مقعد مشخص می‌شود و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند یبوست و فشار مزمن باشد. در حالی که خونریزی بواسیر اغلب خطرناک نیست، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد و در صورت شدت یا تداوم، منجر به عوارضی نظیر کم‌خونی شود.
علائم آن متنوع بوده و شامل درد، خارش، تورم و احساس توده است. خوشبختانه، روش‌های درمانی متعددی برای آن وجود دارد که از تغییرات ساده در سبک زندگی و درمان‌های خانگی مانند افزایش فیبر و استفاده از حمام سیتز شروع شده و تا مداخلات پزشکی نظیر داروهای موضعی و خوراکی، و در نهایت روش‌های پیشرفته مانند جراحی لیزر، بسته به شدت بیماری، را شامل می‌شود.
مهمترین نکته این است که هرگونه خونریزی مقعدی باید توسط پزشک متخصص، یا همان دکتر بواسیر، مورد ارزیابی قرار گیرد تا علت دقیق مشخص شده و مناسب‌ترین و مؤثرترین مسیر درمانی برای شما انتخاب شود. با تشخیص به موقع و درمان صحیح، می‌توان علائم این عارضه را کنترل کرده و از بروز مشکلات بیشتر پیشگیری نمود و بهبودی و کیفیت زندگی بهتری را تجربه کرد.
سوالات متداول
آیا خونریزی بواسیر همیشه خطرناک است؟
خونریزی بواسیر اغلب به خودی خود نشان‌دهنده یک وضعیت اورژانسی نیست و معمولاً به دلیل پارگی عروق سطحی هموروئید رخ می‌دهد. با این حال، هرگونه خونریزی از ناحیه مقعد باید جدی گرفته شود زیرا می‌تواند علامت بیماریهای جدی‌تری باشد. همچنین، خونریزی شدید یا مزمن بواسیر می‌تواند منجر به کم‌خونی و سایر مشکلات سلامتی شود که در این صورت مراجعه به پزشک ضروری و حیاتی است.
مهمترین علائم به جز خود خونریزی چیست؟
علاوه بر مشاهده خون روشن، این بیماری می‌تواند با علائم دیگری نیز همراه باشد. این علائم شامل درد یا ناراحتی در ناحیه مقعد (به خصوص هنگام نشستن یا دفع)، خارش و سوزش، تورم و التهاب اطراف مقعد، احساس وجود توده یا برآمدگی، و گاهی احساس عدم تخلیه کامل روده پس از اجابت مزاج و مشاهده ترشحات مخاطی است.
آیا می‌توان خونریزی بواسیر را در خانه درمان کرد؟
برای موارد خفیف بواسیر خونی، برخی درمان‌های خانگی می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. این شامل افزایش مصرف فیبر و مایعات برای جلوگیری از یبوست، استفاده از حمام سیتز (نشستن در آب گرم)، کمپرس سرد و پمادها و کرم‌های موضعی بدون نسخه برای کاهش درد و التهاب است. با این حال، این روش‌ها بیشتر کنترلی هستند و در صورت عدم بهبود، تداوم خونریزی یا شدیدتر شدن علائم، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
چه زمانی برای خونریزی بواسیر باید به پزشک مراجعه کنیم؟
توصیه می‌شود در صورت مشاهده هرگونه خونریزی از مقعد، به پزشک مراجعه کنید تا علت آن به درستی تشخیص داده شود. به ویژه اگر خونریزی شدید، مداوم یا همراه با درد شدید، تغییرات قابل توجه در عادات روده، کاهش وزن بی‌دلیل یا تب باشد، مراجعه فوری پزشکی اهمیت دارد تا مشکلات جدی‌تر رد شده و درمان مناسب بواسیر خونی آغاز گردد.
