همانطور که میدانید، زگیلها برجستگیهای پوستی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند که میتوانند در نقاط مختلف بدن ظاهر شوند. این ضایعات پوستی، هرچند اغلب بیخطرند، اما میتوانند باعث ناراحتی، درد، یا نگرانیهای زیبایی شوند. از نوع معمولی روی دست و پا گرفته تا انواع خاصتر مانند زگیل مقعدی یا نوع صاف، هر کدام ویژگیها و روشهای درمانی خاص خود را دارند.
در کلینیک پارادایس، ما با بهرهگیری از دانش روز و تکنولوژیهای پیشرفته، طیف وسیعی از خدمات تشخیصی و درمانی را برای انواع این عارضه ارائه میدهیم تا به شما در بازیابی سلامت و آرامش کمک کنیم. این مقاله به بررسی جامعی، از نحوه پیدایش و انواع آن گرفته تا راههای پیشگیری و جدیدترین متدهای درمانی میپردازد تا اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهد.
زگیل چیست؟
زگیلها تودههای کوچک، سفت و غیرسرطانی روی پوست هستند که در اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشوند. این ویروس باعث رشد سریع سلولهای پوستی در ناحیه آلوده میشود و به شکل برجستگیهای گوشتی با سطحی زبر و خشن ظاهر میگردند. این ضایعات پوستی میتوانند در هر قسمتی از بدن به وجود بیایند، اما معمولاً روی دستها، پاها، زگیل بر روی صورت و ناحیه تناسلی شایعتر هستند.
انتقال برجستگیهای پوستی از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا از طریق سطوح آلوده اتفاق میافتد. با وجود اینکه بیشتر این عودها بیخطر هستند و در بسیاری از موارد خود به خود از بین میروند، اما ممکن است دردناک باشند، باعث خارش شوند یا از نظر زیبایی آزاردهنده باشند و نیاز به درمان پیدا کنند.
زگیل چگونه به وجود می آید؟
زگیلها در اثر آلودگی به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به وجود میآیند. این ویروس بسیار شایع است و صدها نوع مختلف دارد که برخی از آنها باعث ایجاد این ضایعات روی پوست میشوند. HPV از طریق تماس مستقیم پوست به پوست منتقل میشود. این تماس میتواند با فرد آلوده یا با سطوحی که ویروس روی آنها وجود دارد (مثل کف حمام، استخر یا حوله مشترک) اتفاق بیفتد.
پس از ورود ویروس به سلولهای پوستی، HPV باعث میشود سلولهای پوستی با سرعت بیشتری رشد کنند و به شکل برجستگیهای گوشتی و زبر که همان ضایعات پوستی هستند، ظاهر شوند. سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در کنترل این ویروس دارد. در برخی افراد، سیستم ایمنی میتواند با ویروس مقابله کرده و از بروز این برجستگیها جلوگیری کند یا باعث از بین رفتن خود به خودی این عودها شود، در حالی که در دیگران، به خصوص افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، این رشدهای پوستی ممکن است پایدارتر باشند. خراشیدگیها، بریدگیها یا زخمهای کوچک روی پوست میتوانند راه ورود مناسبی برای ویروس HPV فراهم کنند و ریسک ابتلا را افزایش دهند.
زگیل معمولی
زگیل معمولی یکی از شایعترین انواع این عودها است که اغلب روی دستها، انگشتان، آرنج و زانوها ظاهر میشود. این ضایعات معمولاً به شکل برجستگیهای کوچک، سفت و زبر هستند که ممکن است ظاهری شبیه به گل کلم داشته باشند. یکی از ویژگیهای بارز برجستگیهای معمولی، وجود نقاط سیاه ریز در سطح آنهاست که در واقع رگهای خونی لخته شدهای هستند که به داخل این رشد پوستی رشد کردهاند.
ضایعات معمولی که در اثر آلودگی به انواع خاصی از ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) ایجاد میشوند، معمولاً بیخطر هستند و در بسیاری از موارد خود به خود از بین میروند، اما ممکن است به دلیل ظاهرشان آزاردهنده یا خجالتآور باشند و نیاز به درمان پیدا کنند.
میخچه کف پا
میخچه کف پا، برخلاف زگیل که منشأ ویروسی دارد، یک ضایعه پوستی است که در اثر فشار و اصطکاک مکرر بر روی پوست ایجاد میشود. این ضایعات معمولاً به صورت لایههای سفت و ضخیم شدهای از پوست ظاهر میشوند که اغلب در نقاطی از پا که تحت فشار بیشتری قرار دارند، مانند نوک انگشتان پا، بین انگشتان، یا در پاشنه و سینه پا دیده میشوند.
میخچهها میتوانند کوچک و دایرهای شکل باشند و غالباً دارای یک هسته مرکزی سخت هستند که میتواند به اعصاب زیرین فشار وارد کرده و باعث درد شدید و ناراحتی هنگام راه رفتن یا ایستادن شود، به طوری که فرد احساس کند روی سنگ راه میرود. علل شایع میخچه شامل پوشیدن کفشهای نامناسب (تنگ یا خیلی گشاد)، جورابهای نامناسب، تغییر شکلهای استخوانی پا (مانند انگشت چکشی یا انحراف شست پا)، یا فعالیتهای تکراری مانند دویدن زیاد است. در صورت عدم درمان، میخچه میتواند منجر به درد مزمن و حتی تغییر در نحوه راه رفتن شود.
زگیل های صاف
ضایعات صاف، که به آنها برجستگیهای جوانی نیز گفته میشود، از دیگر انواع شایع رشدهای پوستی هستند که اغلب روی صورت، گردن، دستها و پاها ظاهر میشوند. برخلاف برجستگیهای معمولی که برجسته و زبر هستند، این ضایعات همانطور که از نامشان پیداست، مسطح و هموارند و ممکن است کمی برجستگی داشته باشند.
رنگ آنها معمولاً همرنگ پوست، صورتی کمرنگ یا قهوهای روشن است و سطحشان صاف و بدون دانه دانه است. این برجستگیها معمولاً در تعداد زیاد (گاهی اوقات دهها یا صدها عدد) ظاهر میشوند و میتوانند به صورت خطی در امتداد یک خراش یا زخم پوستی پخش شوند، که به این پدیده “پدیده کوبنر” (Koebner phenomenon) میگویند.
ضایعات صاف نیز توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشوند و اگرچه معمولاً بیخطر هستند و ممکن است خود به خود برطرف شوند، اما به دلیل تعداد زیاد و محل ظاهر شدنشان، میتوانند از نظر زیبایی برای فرد آزاردهنده باشند و نیاز به درمان پیدا کنند.
زگیل های نخی شکل
رشدهای پوستی نخی شکل، که به آنها ضایعات فیلیفرم (Filiform warts) نیز گفته میشود، نوع خاصی از برجستگیهای پوستی هستند که با ظاهر متمایزشان شناخته میشوند. این ضایعات به صورت برجستگیهای باریک و دراز ظاهر میشوند که اغلب شبیه به یک رشته یا انگشت کوچک هستند و ممکن است از پوست بیرون زده باشند.
معمولاً تک و منفرد دیده میشوند، اما گاهی اوقات ممکن است چندین عدد از آنها در یک ناحیه نزدیک به هم رشد کنند. رشدهای پوستی نخی شکل اغلب در صورت، به خصوص اطراف چشمها، دهان و بینی، و همچنین در گردن مشاهده میشوند. به دلیل موقعیت مکانی و شکل خاصشان، این برجستگیها میتوانند به راحتی با اصلاح صورت، آرایش یا تماس روزمره تحریک شده و خونریزی کنند. مانند سایر انواع ضایعات پوستی، رشدهای پوستی نخی شکل نیز توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشوند و اگرچه معمولاً بیخطر هستند، اما به دلیل ظاهرشان و احتمال تحریک، اغلب افراد تمایل به برداشتن آنها دارند.
زگیل ناحیه تناسلی
ضایعات ناحیه تناسلی (Genital Warts) از جمله شایعترین عفونتهای مقاربتی (STIs) هستند که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشوند. این برجستگیها میتوانند در اطراف یا داخل واژن، آلت تناسلی، مقعد، کشاله ران و حتی گاهی در دهان و گلو ظاهر شوند. ظاهر آنها میتواند بسیار متفاوت باشد؛ از برجستگیهای کوچک و مسطح گرفته تا تودههای گل کلمی شکل و متعدد.
انتقال HPV عامل این عودها از طریق تماس پوست به پوست در طول فعالیت جنسی، از جمله رابطه واژینال، مقعدی و دهانی صورت میگیرد. بسیاری از افراد مبتلا به HPV هیچ علامتی ندارند و ممکن است از آلوده بودن خود بیاطلاع باشند، اما همچنان میتوانند ویروس را منتقل کنند.
تشخیص و درمان ضایعات تناسلی اهمیت دارد، زیرا برخی از انواع HPV که باعث این برجستگیها میشوند، میتوانند ریسک ابتلا به برخی سرطانها، از جمله سرطان دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی و گلو را افزایش دهند. واکسیناسیون HPV میتواند در پیشگیری از رشدهای پوستی تناسلی و سرطانهای مرتبط با آن بسیار مؤثر باشد.