پماد دیلتیازم برای چیست | کاربردها، مکانیزم اثر و نحوه مصرف

ناحیه نشیمنگاهی مستعد ابتلا به عوارضی چون بیماری شقاق مقعدی (فیشر) و بواسیر است که اغلب با درد شدید و اسپاسم عضلانی همراه هستند. در چنین مواردی، پزشکان برای کاهش فشار عضلانی و بهبود جریان خون، از داروهای موضعی خاصی استفاده می‌کنند. پماد دیلتیازم یکی از رایج‌ترین این ترکیبات است که به صورت موضعی برای درمان شقاق مزمن تجویز می‌شود. این دارو با فرمولاسیون ویژه خود، به طور هدفمند بر روی عضلات صاف ناحیه مقعدی اثر می‌گذارد تا از انقباض دردناک آن‌ها جلوگیری کرده و به فرآیند طبیعی ترمیم کمک کند.

بیمارانی که از درد مزمن ناحیه مقعدی و اسپاسم رنج می‌برند، باید بدانند که درمان این بیماری‌ها نیازمند تشخیص دقیق علت زمینه‌ای است. اگرچه استفاده از کرم یا ژل دیلتیازم می‌تواند علائم درد و اسپاسم را به خوبی کنترل کند، اما درمان کامل و پیشگیری از عود بیماری، مستلزم ارزیابی تخصصی است. کلینیک پارادایس به‌عنوان یک مرکز تخصصی درمان بیماری‌های نشیمنگاهی، خدمات جامعی را برای مدیریت عوارضی چون شقاق و درمان بواسیر ارائه می‌دهد. مراجعه به این مراکز تخصصی، تضمین‌کننده دریافت بهترین روش‌های درمانی از جمله لیزر درمانی و جراحی‌های کم‌تهاجمی است.

پماد دیلتیازم چیست

برای درک اینکه پماد دیلتیازم چیست، باید بدانیم که ماده مؤثره آن یعنی دیلتیازم، در اصل یک داروی قلبی و عروقی از گروه مسدودکننده‌های کانال کلسیم است. این دارو معمولاً به صورت قرص برای تنظیم فشار خون و ضربان قلب استفاده می‌شود. اما در شکل موضعی (کرم دیلتیازم یا پماد)، این ماده برای استفاده موضعی و محدود در ناحیه مقعدی فرموله می‌شود. ساختار شیمیایی دیلتیازم به آن اجازه می‌دهد تا در غلظت‌های پایین، به صورت انتخابی بر روی عضلات صاف ناحیه اعمال شده و اثر درمانی خود را اعمال کند.

پماد دیلتیازم در ناحیه مقعدی دقیقاً بر روی عضلات صاف اسفنکتر داخلی مقعد (Internal Anal Sphincter) اثر می‌گذارد. هنگامی که شقاق ایجاد می‌شود، این عضله دچار اسپاسم و انقباض شدید می‌شود که باعث کاهش خون‌رسانی به محل زخم و جلوگیری از بهبود آن می‌گردد. مکانیسم عمل این دارو، مسدود کردن ورود یون‌های کلسیم به داخل سلول‌های عضلانی است. این عمل باعث شل شدن عضلات اسفنکتر، کاهش فشار داخل مجرا و بهبود جریان خون در اطراف زخم شقاق می‌شود که این وضعیت حیاتی به فرآیند ترمیم کمک می‌کند.

پماد دیلتیازم ۲ درصد برای چیست

غلظت پماد دیلتیازم ۲ درصد رایج‌ترین و استانداردترین غلظتی است که برای درمان موضعی اختلالات نشیمنگاهی تجویز می‌شود. هدف اصلی استفاده از این غلظت، دستیابی به شل شدن کافی عضلات اسفنکتر داخلی مقعد بدون ایجاد عوارض جانبی سیستمیک (مانند افت فشار خون) است. پماد دیلتیازم ۲ درصد برای چیست؟ مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربرد آن درمان شقاق مقعدی (Anal Fissure) مزمن است که به درمان‌های اولیه با داروهای ملین پاسخ نداده‌اند. این پماد با کاهش اسپاسم، درد را تسکین داده و محیط را برای بهبود زخم فراهم می‌کند.

علاوه بر شقاق، کاربردهای دیگری نیز برای کرم دیلتیازم مطرح شده است، هرچند این کاربردها ممکن است کمتر رایج باشند یا تنها در موارد خاص و تحت نظر پزشک متخصص انجام شوند. لازم است تأکید شود که این پماد یک داروی تخصصی است و نباید برای موارد عمومی یا خوددرمانی استفاده شود.

1. شقاق مقعدی (Anal Fissure): کاربرد اصلی و تأیید شده برای شل کردن اسفنکتر و تسریع بهبود زخم.
2. بواسیر (Hemorrhoids): در برخی موارد ممکن است برای کاهش اسپاسم و درد شدید ناشی از بواسیر ترومبوز شده تجویز شود، اما درمان اصلی بواسیر نیست.
3. پروکتالژی مزمن (Chronic Proctalgia): برای کاهش دردهای مبهم و اسپاسمی ناحیه مقعد که علت دقیق آن‌ها مشخص نیست.
4. استفاده در واژن: استفاده از پماد دیلتیازم ۲ درصد در ناحیه واژن بسیار نادر و کاملاً خارج از برچسب (Off-label) بوده و فقط باید در شرایط بسیار خاص و با تشخیص و نسخه صریح متخصص زنان یا کولورکتال صورت گیرد.

ASCRS معتبرترین مرجع تخصصی جراحی کولورکتال و گایدلاین‌های درمان شقاق، بواسیر و IBD در سراسر دنیا در مقاله علمی در مورد کاربردهای این دارو می گوید:.

بلوک‌کننده‌های کانال کلسیمی موضعی مانند Diltiazem و Nifedipine به‌عنوان درمان خط اول شقاق مزمن توصیه می‌شوند، به دلیل اثربخشی مشابه با نیترات‌ها و عوارض جانبی کمتر.

عکس پماد دیلتیازم

هنگامی که کاربران به دنبال عکس پماد دیلتیازم می‌گردند، عموماً تصویری از یک تیوب کوچک پماد یا کرم را مشاهده می‌کنند. این تیوب‌ها معمولاً حاوی ژل دیلتیازم یا پماد ۲ درصد هستند و ممکن است با نام‌های تجاری مختلف (برندهای ساخت داخل یا خارج) یا به صورت نام عمومی (Generic) عرضه شوند.

از آنجایی که این دارو باید به صورت دست‌ساز در داروخانه‌های خاص یا توسط شرکت‌های دارویی خاص فرموله شود، شکل بسته‌بندی آن ممکن است متفاوت باشد. رنگ تیوب یا بسته‌بندی ممکن است با سایر پمادهای موضعی مشابه باشد، لذا تأکید می‌شود که بیماران حتماً برچسب دارو را از نظر درصد (۲%) و نام ماده مؤثره (Diltiazem) بررسی کنند و هرگز بدون نسخه پزشک متخصص این پماد را تهیه و مصرف ننمایند.

پماد دیلتیازم برای واژن

استفاده از پماد دیلتیازم برای واژن یک کاربرد رایج یا مورد تأیید عمومی نیست و در اکثر موارد، مصرف آن باید با احتیاط فراوان و تنها در صورت تجویز صریح متخصص زنان یا کولورکتال انجام شود. به طور کلی، اندیکاسیون اولیه این دارو برای مشکلات اسفنکتر مقعدی است. با این حال، در برخی شرایط بسیار نادر و تخصصی که در آن اسپاسم شدید عضلات کف لگن یا واژن (واژینیسموس مقاوم به درمان) وجود دارد و این اسپاسم منجر به دردهای مزمن یا مشکلات جنسی شده است، برخی پزشکان ممکن است به صورت “خارج از برچسب” (Off-label) از خواص شل‌کننده عضلانی دیلتیازم استفاده کنند.

استفاده از ژل دیلتیازم یا پماد در ناحیه واژن به دلیل حساسیت این ناحیه و تفاوت در جذب دارو، حتماً باید تحت نظارت دقیق و با آگاهی کامل بیمار از عوارض احتمالی موضعی یا سیستمیک (مانند سرگیجه خفیف) باشد. بنابراین، بدون توصیه پزشک متخصص، هرگز نباید از دیلتیازم برای مشکلات واژینال استفاده کرد و در وهله اول، درمان‌های استاندارد برای مشکلات زنان باید مد نظر قرار گیرند.

پماد دیلتیازم برای بواسیر

استفاده از پماد دیلتیازم برای بواسیر (هموروئید) یک کاربرد ثانویه و نه اصلی محسوب می‌شود. هموروئیدها (بواسیر) در واقع رگ‌های متورم و ملتهب در ناحیه مقعد هستند که معمولاً به دلیل افزایش فشار داخلی شکم یا زور زدن طولانی‌مدت ایجاد می‌شوند. درمان اصلی بواسیر بر پایه کاهش فشار، استفاده از ملین‌ها و داروهای وریدی مانند داروهای حاوی فنول یا هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و ورم است. با این حال، در برخی از انواع بواسیر، به‌ویژه هموروئید ترومبوز شده که با اسپاسم شدید عضلات مقعدی همراه است، پزشک ممکن است برای تسکین درد و کاهش فشار موضعی، ژل دیلتیازم را تجویز کند.

ژل دیلتیازم در این موارد با شل کردن عضلات اسفنکتر، به کاهش اسپاسم و در نتیجه کاهش فشار بر روی وریدهای متورم کمک می‌کند، هرچند مستقیماً روی ورم خود رگ‌های بواسیر تأثیر نمی‌گذارد. بنابراین، اگرچه پماد دیلتیازم برای هموروئید می‌تواند به عنوان یک عامل کمکی برای تسکین درد و اسپاسم تجویز شود، اما هرگز جایگزین روش‌های درمانی اصلی بواسیر (مانند لیگاتور، اسکلروتراپی یا جراحی) نیست و استفاده از آن باید صرفاً تحت نظر پزشک و برای هدف خاصی باشد.

پماد دیلتیازم برای شقاق

مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربرد درمانی پماد دیلتیازم برای شقاق (Anal Fissure) است و این دارو به عنوان خط اول درمان دارویی در شقاق‌های مزمنی که به درمان‌های اولیه پاسخ نداده‌اند، شناخته می‌شود. شقاق، یک پارگی یا زخم خطی در پوشش داخلی مقعد است که به دلیل دفع مدفوع سخت و انقباض شدید و مزمن عضله اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد می‌شود. انقباض مداوم این عضله باعث کاهش خون‌رسانی به محل زخم شده و به یک چرخه معیوب از درد، اسپاسم و عدم بهبود تبدیل می‌شود.

دیلتیازم این چرخه را می‌شکند. با استفاده موضعی، دارو به صورت انتخابی عضله اسفنکتر داخلی را شل می‌کند. این شل شدن عضله (کاهش تون عضلانی) دو نتیجه حیاتی به دنبال دارد: اول، درد بیمار به شدت کاهش می‌یابد و دوم، جریان خون به محل زخم بهبود می‌یابد. بهبود جریان خون به بافت آسیب‌دیده، اکسیژن و مواد مغذی لازم برای فرآیند ترمیم و التیام زخم را فراهم می‌کند و به همین دلیل است که کرم دیلتیازم می‌تواند در درمان قطعی شقاق مزمن بدون نیاز به جراحی مؤثر باشد.

PubMed پایگاه رسمی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا و معتبرترین منبع مقالات پژوهشی پزشکی در جهان در مورد کارآزمایی بالینی دیلتیازم برای شقاق چنین بیان کرده است:

در یک مطالعه مشاهده‌ای با پماد ۲٪ Diltiazem، تقریبا ۷۳٪ بیماران با شقاق مزمن بهبود یافتند و در پیگیری ۲ ساله، ۸۸٪ بدون عود باقی ماندند

مکانیسم اثر پماد دیلتیازم

مکانیسم اثر پماد دیلتیازم حول محور اصلی عملکرد آن به عنوان یک مسدودکننده کانال کلسیم می‌چرخد. سلول‌های عضلات صاف (مانند عضله اسفنکتر داخلی مقعد) برای انقباض نیاز دارند که یون‌های کلسیم از خارج سلول به داخل آن وارد شوند. دیلتیازم با اتصال به گیرنده‌های کانال کلسیم در غشای سلول عضلانی، جلوی ورود این یون‌ها را می‌گیرد. با مسدود شدن کانال‌های کلسیم، غلظت کلسیم داخل سلول کاهش یافته و عضله قادر به انقباض و اسپاسم نیست.

این شل شدن عضله یا کاهش تون (فشار) عضلانی، عامل کلیدی در درمان شقاق است. کاهش فشار باعث می‌شود که عضلات سفت و منقبض اسفنکتر، که مانند یک قلاب زخم شقاق را بسته نگه داشته بودند، آزاد شوند. در نتیجه فشار داخلی مقعد پایین آمده و مهم‌تر از آن، جریان خون به بافت‌های اطراف محل زخم (که قبلاً به دلیل فشار، خون‌رسانی ضعیفی داشتند) به شدت افزایش می‌یابد. مکانیسم اثر دیلتیازم در نهایت از طریق افزایش خون‌رسانی و شل کردن عضلات، به فرآیند بهبود طبیعی و ترمیم زخم کمک می‌کند.

• مسدود کردن کانال کلسیم: جلوگیری از ورود یون‌های +Ca2 به داخل سلول‌های عضلات صاف.
• شل شدن عضلات اسفنکتر داخلی: کاهش انقباض مزمن (تون عضلانی) این عضله.
• کاهش فشار داخل مقعد: رفع فشار داخلی که عامل اصلی درد و عدم بهبود شقاق است.
• بهبود خون‌رسانی موضعی: افزایش جریان خون به بافت‌های آسیب‌دیده برای ترمیم زخم.

مواد تشکیل دهنده دیلتیازم

برای درک کامل نحوه عملکرد و ایمنی پماد دیلتیازم، آشنایی با مواد تشکیل دهنده دیلتیازم بسیار مهم است. این پماد معمولاً دارای دو جزء اصلی است: ماده مؤثره (فعال) و پایه‌ی پماد (غیرفعال). ماده مؤثره همان دیلتیازم هیدروکلراید است که به عنوان مسدودکننده کانال کلسیم عمل می‌کند و بخش درمانی اصلی دارو را تشکیل می‌دهد. غلظت رایج این ماده در پمادهای موضعی برای درمان شقاق، معمولاً ۲ درصد است تا اثر درمانی کافی را با حداقل جذب سیستمیک (جذب شدن دارو به جریان خون و تأثیر بر کل بدن) فراهم کند.

اما ماده مؤثره برای جذب و استعمال آسان، نیاز به یک حامل دارد که به آن «پایه» می‌گویند. مواد تشکیل دهنده دیلتیازم در پایه پماد اغلب شامل ترکیبات روغنی یا کرمی هستند که به دارو اجازه می‌دهند تا به آرامی در ناحیه مورد نظر پخش و جذب شود. این مواد غیرفعال می‌توانند شامل وازلین، لانونین یا پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) باشند که وظیفه دارند دارو را به محل مورد نظر رسانده و در عین حال به حفظ رطوبت و تسکین موضعی پوست نیز کمک کنند. آگاهی از این مواد برای بیمارانی که ممکن است به ترکیبات خاصی حساسیت داشته باشند، ضروری است.

• ماده مؤثره: دیلتیازم هیدروکلراید (معمولاً در غلظت ۲ درصد).
• پایه پماد (حامل): ترکیبات چربی مانند وازلین سفید یا لانولین، یا کرم‌های پایه آبکی/روغنی.
• مواد افزودنی: مواد نگهدارنده یا تثبیت‌کننده برای حفظ کیفیت و جلوگیری از آلودگی.

PubMed در مقاله ای که نتیجه یکی از نخستین پژوهش‌های معتبر درباره ديلتيازِم موضعی است که هنوز در گایدلاین‌ها به آن اشاره می‌شود چنین بیان کرده است:

«در بیش از نیمی از بیماران تحت درمان با پماد ۲٪ Diltiazem، شقاق طی ۸ تا ۱۲ هفته بهبود یافت؛ عوارض عمدتاً موضعی و خفیف بودند و از افت فشار خون یا عوارض جدی سیستمیک گزارشی نشده است.

نحوه مصرف پماد دیلتیازم

دقت به نحوه مصرف کرم دیلتیازم برای کسب بهترین نتیجه و کاهش عوارض جانبی، حیاتی است. این پماد موضعی باید دقیقاً مطابق با دستور پزشک و جراح متخصص استفاده شود، زیرا دوز و تعداد دفعات مصرف می‌تواند بر اساس شدت بیماری و پاسخ بدن بیمار متفاوت باشد. با این حال، استفاده رایج آن برای درمان شقاق مقعدی به این صورت است که مقدار کمی از پماد (معمولاً به اندازه یک نخود کوچک) باید در اطراف سوراخ مقعد و بلافاصله داخل مجرای مقعدی مالیده شود.

نحوه مصرف پماد دیلتیازم باید به‌گونه‌ای باشد که پماد بتواند به عضله اسفنکتر داخلی برسد. معمولاً توصیه می‌شود این کار را پس از دفع مدفوع و تمیز کردن ناحیه انجام دهید و دوز مصرفی رایج، دو بار در روز است. هرچند که زمان دقیق مصرف و دوز نهایی کاملاً به دستور پزشک فوق تخصص گوارش یا جراح کولورکتال شما بستگی دارد. لازم است دست‌ها قبل و بعد از استعمال کاملاً شسته شوند و دوره درمان معمولاً بین ۶ تا ۱۲ هفته متغیر است تا شقاق کاملاً التیام یابد.

• زمان مصرف: معمولاً دو بار در روز (صبح و شب)، یا بلافاصله پس از اجابت مزاج و تمیز کردن ناحیه.
• میزان مصرف: به اندازه یک نخود کوچک (تقریباً ۰.۵ تا ۱ سانتی‌متر).
• محل مصرف: مالیدن پماد در اطراف مقعد و ورود مقدار کمی به داخل مجرای مقعدی (درست مطابق دستور پزشک).
• طول دوره درمان: معمولاً ۶ تا ۱۲ هفته برای التیام کامل شقاق.
• توجه: دوز و مدت زمان دقیق باید حتماً بر اساس دستور پزشک باشد.

عوارض پماد دیلتیازم

یکی از مزایای استفاده موضعی از کرم دیلتیازم این است که احتمال بروز عوارض جانبی سیستمیک (مانند عوارض قلبی یا افت فشار خون) بسیار کمتر از فرم خوراکی دارو است. با این حال، عوارض پماد دیلتیازم عمدتاً موضعی و گذرا هستند. شایع‌ترین عارضه موضعی، احساس سوزش، خارش یا ناراحتی خفیف در محل استعمال است که معمولاً پس از چند روز استفاده مداوم، برطرف می‌شود. این عوارض اغلب ناشی از تحریک پایه پماد یا اثرات اولیه دارو هستند.

همچنین، به دلیل جذب مقداری از دارو به جریان خون، برخی از بیماران ممکن است عوارض سیستمیک خفیفی را تجربه کنند. شایع‌ترین این عوارض شامل سردرد، سرگیجه یا احساس سبکی سر است که به دلیل اثرات شل‌کننده عروقی دیلتیازم ایجاد می‌شود. در صورت بروز عوارض دیلتیازم شدید یا مداوم، یا در صورت مشاهده علائمی چون تپش قلب، باید فوراً مصرف دارو قطع شده و با پزشک معالج تماس گرفته شود تا دوز مصرفی تنظیم یا داروی جایگزین تجویز گردد.

1. عوارض موضعی شایع: سوزش، خارش، قرمزی یا ناراحتی خفیف در محل استعمال.
2. عوارض سیستمیک شایع: سردرد (به دلیل گشاد شدن عروق) و سرگیجه یا سبکی سر.
3. عوارض نادر: افت فشار خون یا واکنش‌های حساسیتی پوستی شدید.

موارد منع مصرف دیلتیازم

هرچند پماد دیلتیازم یک داروی موضعی و نسبتاً ایمن است، اما در برخی شرایط خاص، استفاده از آن اکیداً ممنوع بوده و می‌تواند خطرناک باشد. آگاهی از موارد منع مصرف برای حفظ ایمنی بیمار ضروری است. اصلی‌ترین مورد منع مصرف، وجود حساسیت شناخته‌شده به دیلتیازم یا هر یک از مواد تشکیل‌دهنده پماد (مانند مواد موجود در پایه یا نگهدارنده) است. در صورت سابقه واکنش آلرژیک، باید فوراً این موضوع به پزشک اطلاع داده شود.

علاوه بر حساسیت، به دلیل ماهیت داروی دیلتیازم به عنوان یک عامل قلبی، در بیمارانی که دچار مشکلات جدی قلبی خاصی هستند، حتی جذب سیستمیک بسیار کم آن نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. این موارد منع مصرف شامل برخی آریتمی‌های قلبی (مانند سندرم سینوس بیمار یا بلوک‌های قلبی شدید) و فشار خون بسیار پایین (هیپوتانسیون شدید) است. در این شرایط، پزشک باید از داروهای موضعی جایگزین مانند پماد نیتروگلیسیرین استفاده کند که مکانیسم اثر متفاوتی دارند.

• حساسیت: سابقه آلرژی یا حساسیت شدید به دیلتیازم یا اجزای تشکیل‌دهنده پماد.
• مشکلات قلبی شدید: برخی انواع بلوک‌های قلبی و سندرم سینوس بیمار.
• هیپوتانسیون (فشار خون پایین): در صورت داشتن فشار خون سیستولیک بسیار پایین (کمتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه).
• بارداری و شیردهی: معمولاً توصیه می‌شود با احتیاط کامل و تحت نظارت متخصص مصرف شود یا در صورت امکان از جایگزین‌های ایمن‌تر استفاده گردد.

جایگزین‌های پماد دیلتیازم

در مواردی که دیلتیازم به دلیل عدم پاسخگویی کافی یا بروز عوارض جانبی موضعی (مانند سوزش شدید یا سردردهای مکرر)، نتواند برای بیمار تجویز شود، پزشکان از جایگزین‌های ژل دیلتیازم استفاده می‌کنند. سنتی‌ترین جایگزین، پماد نیتروگلیسیرین موضعی (GTN) است که آن هم مانند دیلتیازم، با هدف شل کردن عضلات اسفنکتر و افزایش خون‌رسانی به محل شقاق تجویز می‌شود. با این حال، نیتروگلیسیرین به دلیل ایجاد سردردهای ضربان‌دار شدید در بسیاری از بیماران، اغلب به عنوان خط دوم درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جایگزین‌های پماد دیلتیازم تنها محدود به داروهای موضعی نیستند. اگر درمان‌های دارویی نتوانند شقاق مزمن را پس از ۱۲ هفته بهبود دهند، گزینه‌های کم‌تهاجمی‌تری مانند تزریق موضعی بوتاکس (سم بوتولینوم) به عضله اسفنکتر داخلی مطرح می‌شوند. بوتاکس با فلج موقت عضله، اسپاسم را متوقف کرده و محیط مناسبی برای ترمیم زخم ایجاد می‌کند. در نهایت، اگر هیچ‌کدام از روش‌های دارویی یا تزریقی پاسخ ندهند، جراحی اسفنکتروتومی جانبی (LIS) به‌عنوان درمان قطعی اما تهاجمی‌تر توصیه می‌شود.

• پماد نیتروگلیسیرین (GTN): قوی در شل کردن اسفنکتر، اما عوارض جانبی سیستمیک (سردرد) بیشتری دارد.
• پماد نیفیدیپین (Nifedipine): دارویی از خانواده مسدودکننده‌های کانال کلسیم مانند دیلتیازم، اما با فرمولاسیون متفاوت.
• تزریق بوتاکس (Botox): تزریق سم بوتولینوم برای فلج موقت و کنترل‌ شده عضله اسفنکتر.
• جراحی اسفنکتروتومی جانبی (LIS): برش کوچک و کنترل‌ شده بخشی از عضله اسفنکتر داخلی (درمان جراحی).

دکتر امیر حسین کریمی جراح کلورکتال در مورد کاربردهای این دارو طی تجربیات درمانی خود چنین میگویند: وقتی اسفنکتر مقعد دچار اسپاسم می‌شود، جریان خون ناحیه زخم کاهش می‌یابد و ترمیم مختل می‌شود — پماد Diltiazem با شل کردن عضله و کم کردن فشار داخلی، شرایط بهبود طبیعی را فراهم می‌کند.

نتیجه گیری

پماد دیلتیازم یک داروی تخصصی و مؤثر است که جایگاه خود را به عنوان یکی از ارکان اصلی درمان‌های غیرجراحی شقاق مقعدی مزمن تثبیت کرده است. این دارو با فرمولاسیون موضعی خود، به شکل کرم یا ژل دیلتیازم، به طور هدفمند بر روی عضلات اسفنکتر داخلی مقعد اثر گذاشته، اسپاسم دردناک را کاهش می‌دهد و با بهبود جریان خون به زخم، شانس التیام طبیعی را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. مدیریت موفقیت‌آمیز شقاق مستلزم درک این نکته است که درمان فراتر از کاهش درد مقطعی است و باید به طور کامل بر روی ترمیم زخم متمرکز شود.

با وجود کارایی کرم دیلتیازم، در برخی موارد، شقاق مزمن به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهد و بیمار نیاز به مداخلات پیشرفته‌تر دارد. در این شرایط، مراجعه به یک مرکز تخصصی اهمیت پیدا می‌کند. کلینیک پارادایس به‌عنوان مرکز جامع درمان بیماری‌های نشیمنگاهی، با بهره‌گیری از جراحان متخصص، خدمات پیشرفته‌ای از جمله درمان شقاق مقعدی با استفاده از تکنولوژی لیزر را ارائه می‌دهد. لیزر درمانی یک روش کم‌تهاجمی و مؤثر است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای جراحی‌های سنتی باشد و شانس عود را به حداقل برساند.

سوالات متداول (FAQ)

پس از شروع استفاده از پماد دیلتیازم، چقدر طول می‌کشد تا شقاق بهبود یابد؟
هرچند تسکین درد معمولا طی چند روز اول آغاز می‌شود، اما برای ترمیم کامل زخم شقاق نیاز به زمان بیشتری است. مطالعات نشان می‌دهند که دوره درمان با پماد دیلتیازم معمولا ۸ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد تا بیشترین شانس بهبودی کامل حاصل شود.

آیا ژل دیلتیازم می‌تواند باعث افت فشار خون جدی شود؟
از آنجا که این دارو به صورت موضعی و با غلظت پایین (۲ درصد) استفاده می‌شود، جذب سیستمیک آن بسیار کم است و احتمال افت شدید فشار خون پایین است. شایع‌ترین عارضه سیستمیک، سردرد خفیف تا متوسط است که به دلیل گشاد شدن موضعی عروق رخ می‌دهد.

آیا می‌توان از کرم دیلتیازم در کنار داروهای خوراکی مسدودکننده کلسیم استفاده کرد؟
این کار باید تنها با دستور و تأیید پزشک متخصص قلب و گوارش انجام شود. استفاده همزمان از ژل دیلتیازم و قرص خوراکی دیلتیازم یا سایر داروهای مشابه می‌تواند احتمال عوارض سیستمیک (به‌ویژه بر قلب و فشار خون) را افزایش دهد و نیازمند پایش دقیق پزشکی است.

اگر دیلتیازم پس از ۳ ماه شقاق را درمان نکند، مرحله بعدی درمان چیست؟
اگر کرم دیلتیازم پس از ۸ تا ۱۲ هفته نتواند شقاق را بهبود بخشد، پزشک ممکن است تزریق بوتاکس به عضله اسفنکتر را توصیه کند. اگر بوتاکس نیز ناموفق باشد، آخرین گزینه درمان جراحی اسفنکتروتومی جانبی است.

منابع :

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38537239/
https://fascrs.org/ascrs/media/files/downloads/publications/cpg_for_the_management_of_anal_fissures_jan_2017_dcr_issue.pdf

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11298624/