پرولاپس رکتوم و هموروئید هر دو بیماری متفاوت ولی با علایم و علل مشابه به یکدیگر هستند. به همین خاطر تنها راه تشخیص از طریق معاینه متخصص جراح عمومی می باشد. روش های مختلفی برای درمان آن دو وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم. در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با تفاوت پرولاپس رکتوم با هموروئید صحبت کنیم; پس تا پایان با ما همراه باشید.
بیماری هموروئید یا بواسیر چیست؟
احتمالا کلمه بواسیر برایتان آشنا باشد و عده ای با بیان آن به یاد مشکلات جسمی مادربزرگ و پدربزرگ خود در سنین پیری می افتند. اما برخلاف تصور باید بگویم که این بیماری در سنین جوانی شروع می شود. بواسیر که نام دیگر آن هموروئید می باشد, از تورم و التهاب مویرگ های موجود در ناحیه رکتوم مقعد به وجود می آید. هر گونه فشار زیاد ناشی از دفع مدفوع و … به دیواره های درونی مقعد وارد شود منجر به بروز این بیماری شده و فرد را با درد و گاها خونریزی همراه می سازد.
پرولاپس رکتوم یا افتادگی روده چیست؟
به خروج قسمت انتهایی روده در اصطلاح پزشکی پرولاپس رکتوم گویند. این بیماری به علت ضعیف شدن عضلات کف لگن و فشار متوالی به نواحی مقعد ایجاد می شود. بیرون زدگی رکتوم یا پرولاپس علاوه بر نازیبایی, نشانه های دیگری را نیز به همراه دارد که زندگی فرد بیمار را تحت تاثیر خود قرار می دهد. به همین خاطر درمان این عارضه برای بیماران از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
در واقع هر عملی که شدت فشار به داخل شکم را افزایش دهد, می تواند عامل مهمی در بروز این بیماری باشد. پرولاپس به ندرت مشکل جدی برای افراد ایجاد می کند ولی مسئله اصلی از زمانی آغاز می شود که بیماران از بیان بیماری خود خجالت می کشند و این ترس باعث خواهد شد که شدت بیماری بیشتر شده و نیازمند به جراحی های سخت در آینده شود. توصیه می کنیم در صورتی که علایم هرگونه از بیماری ها را در بدن خود احساس کردید بدون تلف کردن زمان به پزشک متخصص مراجعه کرده تا روند درمان آسان تر و بدون جراحی طی شود.
تفاوت پرولاپس رکتوم با هموروئید و علایم آن ها چیست؟
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی, به طور معمول 75 درصد مردم در طول زندگی خود دچار بیماری های نشیمنگاهی خواهند شد. همانطور که در موارد بالا نیز به آن اشاره کردیم; پرولاپس رکتوم از افتادگی راست روده و خروج بافت های ناحیه داخلی مقعد ایجاد می شود, در صورتی که بواسیر از التهاب و تورم در رکتوم مقعد به وجود می آید. این دو عارضه علایم مشابه به هم دارند که عبارتند از:
- سوزش و خارش در سطح داخلی یا بیرونی مقعد
- تیر کشیدن در ناحیه داخلی رکتوم
- احساس درد
- مشاهده خون در مدفوع
- اسهال و یبوست به طور مکرر
علل بروز بواسیر و پرولاپس رکتوم
علت بروز هر دو بیماری بسیار به هم شباهت دارند و آن فشار شدید ناشی از یبوست مزمن می باشد. تفاوت جزئی در افتادگی راست روده است که اغلب در زایمان اتفاق می افتد در حالی که بواسیر را در دوران بارداری و زایمان نیز می توان مشاهده کرد. البته موارد دیگری نیز وجود دارد که اغلب با توده های داخل لگن همراه می باشد.
نحوه تشخیص پرولاپس رکتوم از هموروئید
شکل ظاهری هر دو بیماری شبیه به هم می باشند ولی تفاوت اصلی مربوط به چین های بافت بیرون زده ناحیه رکتوم می باشد.افتراق پرولاپس از هموروئید این است که در افتادگی راست روده یک شکاف بین لبه مقعد و عضلات بیرون زده وجود دارد در حالی که در بواسیر این چنین نیست. البته برای تشخیص هموروئید از پرولاپس, پزشک اقدام به معاینه فیزیکی کرده تا وجود بیرون زدگی را تائید نماید. در مواردی که هیچ گونه علایم بیرونی نمایان نشود, از بیمار خواسته می شود تا به حالتی قرار گیرد که با فشار داخلی شکم, پرولاپس به بیرون از مقعد هدایت شود. برای ارزیابی نوع بیماری از روش های گوناگونی استفاده می شود که عبارتند از:
- پروکتوگرافی (رادیولوژی مقعد): معاینه رادیولوژیک برای ارزیابی ناحیه آنورکتال و کف لگن در هنگام دفع مدفوع.
- مانو مترى: به منظور بررسی فشار اسفنکتر مقعد و رفلکس عصبی روده از این روش استفاده می شود.
- سونوگرافی ماهیچه‌های مقعدی
- کونولوسکوپی: چکاپ و بررسی مقعد به کمک لوله باریک انعطاف پذیر و متصل شده به یک دوربین.
پیشگیری از ابتلا به بواسیر و افتادگی روده
برخی از تغییرات در شیوه زندگی باعث جلوگیری از ابتلا به پرولاپس و بواسیر خواهند شد که عبارتند از:
- پرهیز از نشستن های طولانی مدت
- نوشیدن مقدار زیاد مایعات و آب(8 الی 11 لیوان در طول روز)
- ورزش کردن یا انجام حرکات نرمشی و سبک
- اجتناب از وارد کردن فشار زیاد به ناحیه نشیمنگاهی و مقعد
- رعایت بهداشت مقعد
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین; به طوری که فشار زیادی به ناحیه رکتوم وارد شود
- عدم تاخیر در اجابت مزاج
- مصرف غذاهای سرشار از فیبر و مواد مغذی مانند سبزیجات, میوه ها و…(به طور میانگین روزانه 30 الی 45 گرم )
- با مدیتیشن یا سایر روشهای آرامش بخش, استرس خود را مدیریت کنید.
- عدم مصرف غذاهای فرآوری شده و فست فودی
روش های درمانی پرولاپس رکتوم و هموروئید
روش های مختلفی برای درمان بیماری های نشمنگاهی وجود دارد که کارآمدترین آن ها, لیزر درمانی است. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی در عرصه پزشکی, روش های قدیمی و درد آور در درمان این گونه از بیماری ها استفاده کمتری می شوند. جراحی با لیزر جایگزین مناسبی برای عمل های باز می باشد و علت آن مزایای زیر می باشد که عبارتند از:
- عدم تماس ابزار های پزشکی با بافت های آسیب دیده
- بهبود سریع زخم حاصل از لیزر درمانی
- کاهش انتقال عفونت های خطرناک مانند هپاتیت و…
- انجام جراحی در کمترین زمان(15 الی 25 دقیقه)
- عدم نیاز به پانسمان بزرگ
- بدون نیاز به بستری شدن زمان طولانی در بیمارستان و ترخیص بیمار در همان روز
- کاهش خونریزی و درد ناشی از عمل به مقدار قابل توجه
- سرعت گرفتن روند بهبودی بیمار در زمان کوتاه
- عدم آسیب رسیدن به بافت های عضلانی مجاور
- بازگشت به کار در زمان کوتاه
- کاهش عارضه بی اختیاری در دفع مدفوع و گاز روده
- دوره نقاهت کوتاه مدت
